آینده بانکداری باز در ایران

بانکداری باز، مفهومی تحول‌برانگیز در صنعت مالی، به بانک‌ها و موسسات مالی امکان می‌دهد خدماتی نوین ارائه دهند که هم به نفع مشتریان و هم برای کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد کسب‌وکارها طراحی شده است. در ایران نیز پیشرفت‌های قابل‌توجهی در این زمینه مشاهده می‌شود و بسیاری از بانک‌ها و استارتاپ‌ها، راهکارهایی مبتنی بر این رویکرد جدید ارائه کرده‌اند.

بانکداری باز چیست؟

بانکداری باز، با همکاری سیستم‌ها و فناوری‌های نوینی همچون API ها (رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی)، راهکاری ارائه می‌دهد که بانک‌ها و سایر مؤسسات مالی بتوانند اطلاعات مشتری را به روش ایمن‌تری مدیریت و بین سیستم‌های مختلف به اشتراک بگذارند.

این مدل خدماتی، باعث شده است بانک‌ها مدل سنتی کار خود را تغییر دهند و به‌جای انحصار اطلاعات، امکان مشارکت فین‌تک‌ها و شرکت‌های ثالث را برای نوآوری در خدمات مالی فراهم کنند.

دلایل محبوبیت بانکداری باز

بانکداری باز به دلایل زیر در بسیاری از کشورها محبوبیت پیدا کرده است:

• شفافیت بیشتر: مشتری‌ها دسترسی آزادانه‌تری به اطلاعات حساب‌های خود دارند.
• نقل‌وانتقالات سریع‌تر: استفاده از API ها باعث شده تا انتقال تراکنش‌ها سریع‌تر و دقیق‌تر انجام شود.
• نوآوری در خدمات مالی: ظهور فین‌تک‌ها که به ارائه خدمات بهتر کمک می‌کند.

بانکداری باز فراتر از PSD2

PSD2 (دستورالعمل خدمات پرداخت)، چارچوب قانونی معرفی‌شده در اروپا، پایه‌گذار بانکداری باز بود. براساس PSD2، بانک‌ها موظف به ارائه API هایی هستند که فین‌تک‌ها بتوانند خدمات مالی بهتری به مشتریان ارائه دهند. اما بانکداری باز از این چارچوب فراتر می‌رود و خدمات گسترده‌تری مانند تجمیع حساب‌ها، اعتبارسنجی، مدیریت اشتراک‌ها و افتتاح حساب دیجیتالی ارائه می‌دهد.

5 کاربرد برتر بانکداری باز

در ادامه به معروف‌ترین و پراستفاده‌ترین خدمات این حوزه می‌پردازیم:

1. تجمیع حساب

یکی از پرکاربردترین امکانات بانکداری باز، تجمیع حساب‌ها است که به کاربران کمک می‌کند تمام حساب‌های بانکی خود را از بانک‌ها یا مؤسسات مختلف، تنها در یک اپلیکیشن مشاهده کنند. این امکان برای افرادی که در چندین بانک حساب دارند یا مدیران مالی بسیار کاربردی است و دسترسی جامع‌تری به اطلاعات مالی فراهم می‌کند.

2. مدیریت مالی شخصی (PFM)

ابزارهای مدیریت مالی شخصی، یکی از خدمات محبوب بانکداری باز هستند. این ابزارها به کاربران کمک می‌کنند تا هزینه‌ها، پس‌اندازها، و مخارج مالی خود را بهتر مدیریت کنند. ویژگی‌های این خدمات عبارتند از:

1. دسته‌بندی خودکار هزینه‌ها.

2. ارائه پیشنهادهایی برای صرفه‌جویی مالی.

3. ایجاد یک نمای کلی از درآمدها و مخارج.

3. اعتبارسنجی هوشمند

یکی از مشکلات گذشته در درخواست وام و تسهیلات، فرآیندهای زمان‌بر جمع‌آوری اطلاعات اعتباری بود. با بانکداری باز، وام‌دهندگان می‌توانند به‌طور مستقیم از طریق API ها به داده‌های مالی مشتریان دسترسی پیدا کنند و بدون نیاز به اسناد کاغذی، اعتبار مشتری را ارزیابی کنند.

این موضوع، علاوه‌بر خلق خدماتی جدید مانند BNPL (اکنون بخر، بعداً پرداخت کن)، باعث شده خدمات اعتباری سریع‌تر و امن‌تر شود.

4. مدیریت اشتراک‌ها

با خدمات مدیریت اشتراک، کاربران می‌توانند تمام پرداخت‌های ماهانه خود ازجمله قبوض، اشتراک‌های اینترنتی و حتی وام‌های ماهانه را در یک پنل مشاهده و مدیریت کنند. کاربران می‌توانند اشتراک‌های غیرضروری را لغو کرده، پرداخت‌های آتی خود را برنامه‌ریزی کنند و برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها، قدم‌های مؤثری بردارند.

5. افتتاح حساب دیجیتالی

افتتاح حساب دیجیتالی یکی از آخرین دستاوردهای بانکداری باز است که فرآیندهای بانکی را سریع‌تر، امن‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر کرده است.

کاربران می‌توانند از طریق فرآیند احراز هویت مشتری (KYC) که بر اساس داده‌ها انجام می‌شود، بدون مراجعه حضوری یک حساب بانکی جدید افتتاح کنند. این سرویس، تجربه مشتری در اولین مواجهه با بانک را به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشد.

آینده بانکداری باز در ایران

بانکداری باز به ‌سرعت در حال تغییر صنعت بانکداری است و ایران نیز از این قافله عقب نمانده است. در سال‌های اخیر، شرکت فرابوم به ‌عنوان پیشتاز این حوزه، راهکارهای نوآورانه‌ای ارائه داده‌ است.

با ادامه این مسیر، بانکداری باز می‌تواند علاوه‌بر تقویت موقعیت فین‌تک‌ها، حس رقابت میان بانک‌ها را افزایش داده و تجربه کاربری بهتری برای مشتریان خلق کند.